Tiết Thanh minh hay còn gọi là Ngày tảo mộ hoặc Lễ hội Tinh Khôi (theo nghĩa đen) là một trong 24 tiết khí theo lịch của Việt Nam và một số nước khác như Trung Quốc, Đài Loan, Nhật Bản, Triều Tiên. Đây là dịp để mọi người bày tỏ lòng thành kính và tưởng nhớ tổ tiên.
Vậy ngày Thanh minh năm 2022 là ngày nào và có những phong tục gì nổi bật trong ngày Thanh Minh?
Mục lục:
Nguồn gốc của tiết Thanh Minh
Theo truyền thuyết, Tiết Thanh minh được tổ chức để tưởng nhớ một người đàn ông trung thành sống vào thời Xuân Thu (770 – 476 trước Công nguyên), tên là Giới Tử Thôi đã cắt một miếng thịt từ chính chân của mình để cứu đói vua Tấn Văn Công của nước Tấn trên hành trình lưu lạc vì đất nước gặp loạn. Sau mười chín năm vua Tấn giành lại được ngôi báu của mình nhưng đã quên mất sự hi sinh của Giới Tử Thôi. Về sau, khi nhớ ra, vua Tấn đã quyết định ban thưởng cho người hầu cận trung thành của mình. Tuy nhiên, Giới Tử Thôi đã tự nhốt mình trong một ngọn núi sâu cùng với mẹ của ông. Để tìm thấy Giới Tử Thôi, nhà vua đã ra lệnh đốt ngọn núi, điều này vô tình đã giết chết 2 mẹ con Giới Tử Thôi. Vua Tấn vì cảm thấy hối hận và muốn tưởng nhớ Giới Tử Thôi nên đã ra lệnh ngày giỗ của Giới Tử Thôi là Tết Hàn Thực (Đồ ăn lạnh) – ngày chỉ được ăn đồ nguội.
Hai năm sau ngày Giới Tử Thôi mất, khi nhà vua lên núi để hiến tế cho Jie, ông thấy một cây liễu hồi sinh, vì vậy ông đã chỉ thị rằng ngay sau Lễ Hàn Thực phải là Lễ hội Thanh minh. Sau đó, hai lễ hội này được kết hợp làm một.
Ngày Thanh minh năm 2022 là ngày nào?
Trong tiếng Hán – Việt, Thanh là “khí trong” còn Minh là “sáng sủa”. Thanh Minh của có nghĩa là sự trong xanh, tươi sáng. Nguồn gốc của cái tên có liên quan trực tiếp đến khí hậu và thiên nhiên trong mùa này. Vào đầu tháng 4, trời trở nên ấm hơn và sáng hơn rõ rệt.
Theo quy ước, Tiết Thanh minh rơi vào ngày 4/4 dương lịch (tức ngày 23/2 âm lịch) và kết thúc vào khoảng ngày 20 đến 21/4 dương lịch. Năm 2022, ngày Thanh Minh rơi vào thứ 3 ngày 5/4/2022 Dương lịch.
Các phong tục truyền thống vào tiết Thanh minh
Tiết Thanh minh là thời điểm diễn ra nhiều hoạt động mang đậm tính truyền thống, trong đó chủ yếu là tảo mộ, du xuân và thả diều. Một số nơi còn giữ những phong tục cổ như đội cành liễu trên đầu, cưỡi xích đu trong dịp đặc biệt này.
Tảo mộ
Tảo mộ được coi là phong tục quan trọng nhất trong Tiết Thanh minh. Với phong tục này, mọi người sẽ lau dọn lăng mộ, dọn dẹp cỏ dại và bày tỏ lòng thành kính với người đã khuất bằng lễ vật như hoa tươi, trái cây. Lễ vật sau khi cúng cùng với giấy tiền sẽ được đốt chung với hy vọng rằng những người đã khuất không thiếu lương thực và tiền bạc.
Ngày nay, ở các thành phố lớn, phong tục này được đơn giản hóa đi nhiều. Mọi người thường mang hoa đến tảo mộ và bày tỏ sự thành kính cùng những lời cầu nguyện tốt đẹp dành cho người đã khuất.
Du Xuân
Vào tháng 3, vạn vật trong thiên nhiên đều mang một diện mạo mới, cây cối xanh tươi, đâm chồi nảy lộc. Vì vậy đây được xem là thời điểm thích hợp để đi ra ngoài và thưởng thức những cảnh đẹp của thiên nhiên.
Những chuyến đi chơi xuân không chỉ tiếp thêm niềm vui cho cuộc sống mà còn thúc đẩy quá trình trao đổi chất, giúp bạn có một tinh thần minh mẫn và khỏe mạnh.
Thả diều
Thả diều là hoạt động được nhiều người ưa thích trong dịp lễ Thanh minh. Điều đặc biệt khi thả diều trong ngày này là người ta thường cắt dây khi diều đang bay trên bầu trời để thả tự do. Nhiều người tin rằng như vậy sẽ mang lại may mắn và bệnh tật có thể được loại trừ.